Kur një ditë do të na del gjumi

Në rehatinë e gjumit të thellë, duke mos patur kurrfarë obligimi tjetër, po e shkruaj këtë letër për qytetarët e Prizrenit, dhe veten time. Që kur të na del gjumi një ditë, ta lexojmë së bashku. Dhe të themi: ehh.

Kur një ditë do të na del gjumi, ndjesia e parë do të jetë ajo e qytetit të huaj. Nuk do t’i njohim as lagjet ku jemi rritur, as rrugët që i kemi ecur, e kam frikë, as njerëzit me të cilët e kemi ndarë hapësirën. Ajo do të jetë dita kur do të kuptojmë se çfarë aftësie të jashtëzakonshme destruktive ka njeriu. Një aftësi kjo e krahasueshme edhe me katastrofat natyrore. Efekt i menjëhershëm i këtij transformimi do të jetë shlyerja e kujtesës tonë për qytetitn. Gjithçka do të nisë nga e para, sikur të mos kishte ekzistuar kurrë ai qytet. Sikur të mos kishim ekzistuar ne kurrë.

Kur një ditë do të na del gjumi, do të shohim se si njerëz të caktuar të elitës politike, ekonomike e fetare i kanë shndërruar në lodra fëmijësh objektet të cilat ne i konsiderojmë vlera. Ato vlera me të cilat mburemi dhe i përdorim si argumente kryesore të identitetit tonë lokal kulturor. Papritmas do të kuptojmë se e gjithë retorika për “mbrojtjen” e këtyre vlerave, ka qenë vetëm lojë politike dhe mjet për manipulimin me masën. Me neve.

Kur një ditë do të na del gjumi, do të shohim se jemi shndërruar në raste studimi të universiteteve botërore. Titulli i rastit të studimit: “Si nuk duhet bërë planifikimin urban të një qyteti”. Do të kuptojmë se arkitektët e planerët urban nuk kanë qenë asgjë më tepër se shërbëtorë besnik të pushtetit dhe njerëzve të pasur. Do të kemi rrugë të gjera e ndërtesa të larta, por asgjë për të treguar e për t’u ndier krenarë. Të rrethuar dhe ngufatur nga betoni e qelqi, do ta vazhdojmë jetën të habitur se si nuk e kemi vënë re kur janë ndërtuar gjithë ato shëmtina.  

Kur një ditë do të na del gjumi, do të kuptojmë se kemi qenë në gjumë me sy të hapur. E që sytë i kemi shfrytëzuar vetëm për të parë dhe jo për të nxjerrë kuptim nga çfarë kemi parë. Në vend të dëshirës që e kemi sot për t’ia nxjerrë sytë njëri tjetrit, do të ndiejmë nevojën për t’ia nxjerrë sytë vetes. Sepse nuk do të mund të besojmë atë që po e shohim. E për ma tepër, se nuk kemi qenë në gjendje t’i shohim gjërat me kohë. Atëherë kur ato kanë ndodhur dhe ne kemi qenë në gjumë.

Kur një ditë do të na del gjumi, do të turpërohemi për fëmijët tanë. Do të shohim se si, gjatë kohës sa kemi qenë në gjumë, ata i kemi zhveshur nga identiteti dhe iu kemi vjedhur të drejtën për të shijuar vlerën. Do të kuptojmë se i kemi shndërruar në përbindësha konsumues dhe lakmues që nuk do të ketë as idenë më të vogël mbi kapitalin social, komunitetin, solidaritetin dhe humanitetin. 

Kur një ditë do të na del gjumi, edhe sa e sa gjëra të tjera do t’i zbulojmë. Por do të jetë vonë për gjithçka, sepse atëherë do të ketë ardhur koha për gjumë. Natën e mirë.